Rynek egzotycznych zwierząt domowych rośnie w Polsce o 15 procent rocznie. Właściciele poszukują wyjątkowych towarzyszy, jednak nietypowi pupile wymagają specjalistycznej opieki i odpowiedzialnego podejścia.

Gady jako mieszkańcy terrariów

Gekon lamparci zyskuje popularność dzięki łagodnemu temperamentowi i stosunkowo prostej opiece. Wymaga terrarium o wymiarach minimum 80x40x40 cm z temperaturą dzienną 28-32°C i nocną 22-24°C. Żywi się świerszczami, mącznikami i innymi owadami podawanymi co drugi dzień.

Wąż zbożowy dorasta do 120 cm długości i może żyć ponad 20 lat. Potrzebuje terrarium o długości równej 75 procent długości ciała. Temperatura w punkcie wygrzewania powinna wynosić 30-32°C, a w strefie chłodniejszej 24-26°C. Młode osobniki jedzą co 5-7 dni, dorosłe co 10-14 dni.

Agama brodata charakteryzuje się spokojnym usposobieniem i toleruje handling. Wymaga jednak dużego terrarium 120x60x60 cm oraz oświetlenia UV-B przez 12 godzin dziennie. Ta jaszczurka jest wszystkożerna – potrzebuje zarówno owadów, jak i świeżych warzyw.

Egzotyczne ssaki

Jeż afrykański waży 300-500 gramów i wymaga temperatury otoczenia 22-26°C. Jego kolce stanowią mechanizm obronny, ale oswojone osobniki rzadko się zwijają. Żywi się wysokobiałkową karmą dla kotów uzupełnioną owadami. Aktywny nocą, może biegać do 8 kilometrów w kołowrotku.

Sugarglider to małe torbacze żyjące w grupach. Pojedynczy osobnik wpada w depresję, dlatego minimalna liczba to para. Potrzebują wysokiej klatki z gałęziami do skakania. Żywią się mieszanką owoców, warzyw, nektaru i białka zwierzęcego w proporcjach 50-25-25 procent.

Pająki egzotyczne

Ptasznik meksykański czerwonokolanki to jeden z najłagodniejszych gatunków. Samica może żyć 25-30 lat, samiec jedynie 3-5 lat. Wymaga terrarium 40x30x30 cm z podłożem umożliwiającym kopanie nor. Temperatura powinna wynosić 24-28°C przy wilgotności 60-70 procent.

Ukąszenie tego gatunku przypomina użądlenie pszczoły. Jad nie jest groźny dla człowieka, choć może wywołać reakcję alergiczną. Pająk potrafi zrzucać włoski obronne, które drażnią skórę i drogi oddechowe.

Wymagania prawne i bezpieczeństwo

Niektóre gatunki wymagają zezwoleń lub podlegają konwencji CITES. Węże jadowite, duże gady i egzotyczne ssaki często wymagają pozwolenia od starosty. Kary za nielegalny handel sięgają 50 tysięcy złotych.

Salmonella stanowi główne zagrożenie przy kontakcie z gadami. Wszystkie gady mogą być nosicielami tej bakterii bez objawów choroby. Mycie rąk po każdym kontakcie i dezynfekcja terrarium to podstawowe zasady higieny.

Ucieczka egzotycznego zwierzęcia może zagrażać lokalnej faunie. Wąż zbożowy w polskim klimacie może przetrwać zimę i rozmnażać się, zakłócając równowagę ekosystemu. Odpowiednie zabezpieczenia terrariów i klatek są obowiązkowe.

Koszty utrzymania

Początkowy koszt zakupu to często najmniejszy wydatek. Terrarium z pełnym wyposażeniem dla gekona kosztuje 1500-3000 złotych. Miesięczne wydatki na karmę i prąd wynoszą 80-150 złotych. Wizyty u weterynarza specjalizującego się w egzotach kosztują 150-400 złotych.

Żywienie owadami to stały koszt – świerszczeń i mączników trzeba kupować świeże lub hodować samodzielnie. Oświetlenie UV wymaga wymiany żarówek co 6-12 miesięcy za 200-500 złotych sztuka.

Ciekawe zachowania

Gekon lamparci komunikuje się przez piszczenie, które oznacza stres lub agresję. Młode osobniki często skaczą, co może prowadzić do urazów przy niewłaściwej obsłudze.

Agamy brodaty zmienia kolor skóry w zależności od temperatury i nastroju. Ciemnienie oznacza absorbowanie ciepła, jasnienie – oddawanie nadmiaru temperatury. Skinięcie głową to znak dominacji lub pozdrowienie.

Sugarglider’y komunikują się ultradźwiękami niedostępnymi dla ludzkiego ucha. Potrafią planować na odległość 50 metrów dzięki błonie między kończynami.